یزید که حضور اهل بیتعلیهمالسلام را برای حکومت خود خطری بزرگ می دانست مترصد بود تا در فرصتی مناسب آنها را به جایی غیر از شام اعزام کند که این فرصت با طرح سه درخواست از سوی امام زین العابدینعلیهالسلام به دست آمد.
امام فرمود:
اول:یک بار دیگرمی خواهم رخسار پدرم را ببینم.
دوم: آنکه دستور دهی هر چه از ما غارت برده اند بازگردانند.
سوم:اگر تصمیم به قتل من گرفته ای فردی مورد اعتماد را با این زنان همراه کن تا آنها را به حرم پیامبر(صلیاللهوعلیهوآلهوسلم) بازگردانند.
یزید پاسخ داد، خواسته اول تو هرگز برآورده نخواهد شد.
درخواست دوم را به چندین برابر جبران می کنم و در مورد سوم جز تو کسی همراه زنان نخواهد بود.
امام فرمود:
اموالت را نمی خواهم و بر تو ارزانی باد،آنچه از ما غارت شده است بازگردان زیرا در میان آنها مقنعه، گردنبند و پیراهن مادرمان فاطمهسلاماللهعلیها قرار دارد.
یزید فرمان داد آنها را باز گردانند و دویست دینار نیز به آنها افزود و اسیران اهل بیت را به سوی مدینه باز گرداند.
امام آن دینارها را به مستمندان شام بخشید(1).
هنگام حرکت، یزید، مقداری وسایل را به همراه کاروان فرستاد و به ام کلثوم گفت: اینها در قبال مصایبی است که بر شما وارد شد.
امکلثوم فریاد زد:
چقدر تو بی حیا و بی شرمی! برادرم حسین(علیهالسلام) و اهل بیت او را کشته ای و به ما مال و منال می دهی؟! هرگز این اموال را نمی پذیرم(2).
حرکت از شام
پس از هفت روز حضور تلخ و جانکاه، نعمان بن بشیر،(3) به فرمان یزید، وسایل سفر اهل بیت را فراهم، و آنان را همراه با فردی امین به سوی مدینه روانه کرد(4). در مسیر راه هر جا که کاروان فرود می آمد آن ماموران از خاندان رسالت فاصله می گرفتند و تا رسیدن به مدینه این روش ادامه داشت(5).
*************************************
پی نوشت ها:
1- الملهوف، ص 82، زخّار، قمقام، ص 579، با اندکی اختلاف.
2- بحار الانوار، ج 45، ص 197.
3- سلف عبیدالله بن زیاد در کوفه بود که پس از هلاکت یزید مردم را به بیعت با عبیدالله بن زبیر دعوت کرد. الاستیعاب، ج 4، ص 1496.
4- زخّار، قمقام، ص 579.
5- وقعه الطّف، ص 372.