با توجه به بحران ایجاد شده پس از رهگیری و فرود آرکیو 170، ایالات متحده اقدام به بکارگیری نسل جدیدی از پهپادها (پرنده هدایت پذیر از راه دور) نمود.نزدیک به یک سال از شکار پهپاد پیشرفته آمریکایی "آر کیو 170"توسط نیروی هوافضای سپاه پاسداران می گذرد   . آمریکاییها ابتدا سعی نمودند اصل به غنیمت گرفتن پهپاد توسط ایران را زیر سوال ببرند اما پس از پخش تصاویر این پهپاد توسط صدا و سیما وارد فاز تشکیک در چگونگی به دام افتادن این هواپیمای جاسوسی شدند.

رسانه های غربی در اولین گام شکار این پهپاد را به وسیله سامانه اختلال مخابراتی روسیه ممکن دانسته و اضافه نمودند که این سامانه توسط ایران خریداری و ارتقا یافته است، ولی در ادامه این سوال مطرح گردید که اگر روسیه خود دارای این تکنولوزی است چرا با توجه به جغرافیای ماموریتی بالای "آر کیو 170"، قادر به کنترل و نشاندن این پهپاد در خاک سرزمینی خود نشده است. بعد از گذشت نزدیک به یک سال از این رویداد، نیروی هوایی آمریکا اقدام به رونمایی از یک پهپاد جدید که شباهت های زیادی به نمونه غنیمت گرفته شده توسط ایران دارد، پرداخته اند که جزئیات این جاسوس پرنده در ادامه آورده می شود.

تاریخچه نه چندان طولانی ورود پهپاد به صنایع نظامی آمریکا

بعد از آن که مقامات نظامی امریکا، علاقه وافری به تهیه عکس ها و به تبع آن نقشه ای دقیق از محل مورد حمله یا سوژه جاسوسی نشان دادند، شرکت های هواپیمایی و صنایع نظامی آمریکا، رقابت شدیدی را برای جلب توجه وزارت دفاع آمریکا_پنتاگون_نمودند. این فعالیت ها موجب آن گردید که کم کم خلبان حذف شده و باعث حذف کابین و تجهیزات مربوطه، حذف هزینه های بالای آموزش خلبانان، کاهش مصرف سوخت، افزایش مداومت پروازی و از بین رفتن خطای انسانی شود و پهپادهای نسل امروزی وارد فاز جدید شوند.

آغاز رقابت بین شرکت های صنایع هوایی

در حال حاضر شرکت های هوافضای نظامی مانند لاکهید مارتین عمده طرح های صنایع هوافضای نظامی را در اختیار دارند و شرکت بوئینگ پس از ناکامی های متعدد در طرح های گذشته خود (مانند ارائه طرح جنگنده نسل پنجم که در رقابت با لاکهید مارتین شکست خورد)، با سرمایه گذاری های کلان و انجام آزمایشات متعدد سعی در مطرح کردن خود به عنوان یک شرکت عمده در طرح های صنایع هوافضای نظامی دارد تا بتواند سهمی در بودجه های کلان پروژه های نظامی برای خود ایجاد کند.

شرکت بوئینگ چند سالیست طرح های جدیدی ارائه‌ می‌کند تا بتواند در عرصه‌ی فن‌آوری نظامی از لاکهید پیشی گیرد. طرح هایی مانند هواپیمای بدون سرنشین هیدروژنی چشم فانتوم (Phantom Eye) با مداومت پروازی بسیار بالا، طرح هواپیمای مافوق صوتx51با پرواز در محدوده سرعت ابرصوتی (هایپرسونیک) و طرح هواپیمای بال شکل X-48 (که در آن بال هواپیما عملآ بدنه را نیز در خود جای داده و ترکیب بال و بدنه بطور متداول را ندارد) می باشد که همگی برای اهداف خاص این شرکت ساخته شده اند.

شرکت بوئینگ با ارائه طرح هواپیمای بدون سرنشین هیدروژنی چشم فانتوم می خواهد رقابتی با هواپیمای گلوبال هاوک لاکهید مارتین داشته باشد. هدف بوئینگ ساخت هواپیمای بدون سرنشین نظارت و تجسسی با ارتفاع و مداومت پروازی بالا و هزینه ساعت های پروازی پایین به نسبت گلوبال هاوک می باشد. پس از تعطیل شدن پروژه بالن های هوایی کوچک (Blue Devil 2) نیروی هوایی ارتش آمریکا بدلیل کاهش هزینه ها و جایگزینی این طرح با ناوگان 30 فروندی هواپیماهای بدون سرنشین گلوبال هاوک، حالا شرکت بوئینگ به شعار هزینه ساعت پروازی کمتر، ارتفاع بیشتر و مداومت پروازی طولانی تر طرح خود موسوم به چشم فانتوم در مقایسه با گلوبال هاوک می خواهد نظر نیروی هوایی آمریکا را به سمت خود جلب کند. بوئینگ سرمایه گذاری انحصاری خود بر روی این پروژه را نوعی سرمایه گذاری برای آینده می داند. اما پس از وقوع حادثه برای ارابه های فرود چشم فانتوم در آزمایش پروازی در ژوئن سال جاری، بوئینگ از متخصصان سازه ای هواپیمای F/A-18 کمک گرفت تا بتواند ارابه های فرود چشم فانتوم را تقویت کرده و ادعاهای خود درباره توانایی های این پرنده را اثبات کند. هدف بوئینگ دستیابی به ارتفاع پروازی 65000 فوت و مداومت پروازی 10 روزه یا مداومت پروازی 7 روزه با حمل محموله ای 1100 کیلوگرمی با این هواپیمای بدون سرنشین هیدروژنی می باشد.

ورود فانتوم ری به صنعت جاسوسی امریکا

فانتوم ری (Ray) جزو کلاس هواپیماهای جنگنده بدون سرنشین است که از فناوری پنهان کاری سود می برد. این پهپاد توسط بخش سامانه های دفاعی یکپارچه شرکت بوئینگ طراحی و ساخته شده است. این پروژه به صورت کاملا سری و از اواسط سال 2007 میلادی کلید خورد.

تصویری از فانتوم ری در حال پرواز آزمایشی

در واقع فانتوم ری از مدل مفهومی x-45متولد شده است. این مدل به منظور دستیابی به اهداف آژانس پروؤه های تحقیقاتی –دارپا- و نیروی هوایی و دریایی امریکا توسط موسسه حفاظتی فانتوم ورکس بوئینگ طراحی شد.

این پرنده که از لحاظ اندازه کوچک تر از فانتوم ری است، نخستین پرواز خود را در سال 2002 انجام داد. دو سال بعد x-45با کاربری نیروی هوایی امریکا، اولین آزمایش فروریزی بمب خود به اهداف زمینی را با موفقیت به پایان رساند.

نمایی از فانتوم ری که در معرض دید عمومی در موزه صنایع هوایی امریکا قرار گرفت

در مجموع فقط دو فروند از این هواپیما ساخته شد و پس از پایان آزمایش ها، یکی از این پرنده ها به موزه هوا فضای بین المللی و دیگری به موزه نیروی هوایی ایالات متحده فرستاده شد.اما این پایان کار نبود و با اتمام خدمت x-45سرباز تازه نفسی به نام فانتوم ری پا به عرصه گذاشت. این پرنده در سال 2010 با یک خزش سرعا پایین در شهر لوئیز به طور رسمی پرده برداری شد.

فانتوم ری نخستین پرواز آزمایشی خود را در سال 2011 به وسیله مرکز تحقیقات پروازی ناسا انجام داد. برای این آزمایش، پرنده مزبور توسط هواپیمای بوئینگ B747ناسا که مخصوص حمل شاتل های فضایی است، به پایگاه هوایی ادواردز منتقل شد تا در آنجا پرواز خود را انجام دهد. این پرواز به مدت 17 دقیقه و در ارتفاع 7500پا و با سرعت 178 نات با موفقیت انجام شد.

اولین پرواز فانتوم ری بر روی بوئینگ 747 که مخصوص حمل شاتل است

همان طور که گفته شد، این پهپاد از فناوری پنهانکاری برای نفوذ به عمق پدافند دشمن استفاده می کند. طراحی کل بدنه به شکل بال پیوسته و بی دم، گرما، سامانه های پیشرفته جنگ الکترونیک و استفاده از مواد جذب کننده امواج رادار باعث شده است که این هواپیما از دید هر راداری مخفی بماند.

این هواپیما با طول 11 متر و دهنه بال 15 متر از لحاظ ابعادی در وضعیت بسیار مطلوبی قرار دارد و حداکثر وزن برخاست آن در حدود 16 تن است.

فانتوم ری از یک پیشرانه F404ارتقا یافته ساخت شرکت جنرال الکتریک برا تولید نیروی رانش استفاده می کند. این پیشرانه از نوع توربوفن پس سوز با حداکثر تراست 78/8 کیلونیوتن که قبل از این در هواپیماهایی مثل هورنت ساخت مکدانل داگلاس به کار گرفته شده بود، حداکثر سرعت0/85 ماخ و سقف پروازی 40 هزار پا را برای فانتوم ری رقم می زند.

این هواپیما با قابلیت نصب و جاسازی انواع مهمات و موشک های هوا به هوا و هوا به زمین، آماده سرکوب هر نوع تهدیدی است. ماموریت هایی مثل شناسایی، رهگیری، درگیری و نابودی جزو حیطه عملیاتی این پهپاد رزمی است.

بمباران یک منطقه توسط پهپاد مجهز به سامانه موشکی

همچنین مهندسین بوئینگ به منظور افزایش برد پروازی در حال توسعه یک سامانه پیشرفته سوخت رسانی هوایی هستند که به وسیله آن، فانتوم ری بتواند به طور خودکار سوختگیری انجام دهد. ناوبری و کنترل این هواپیما به وسیله ایستگاه های کنترل زمینی، سامانه موقعیت یاب جهانی و سامانه خلبان خودکار انجام می شود.

کاملا مشخص است که استفاده از چند سامانه کنترلی می تواند میزان خطای این هواپیما را در برابر هواپیماهای سرنشین دار به میزان خیلی زیادی کاهش دهد.

پهپاد فانتوم ری در حال سوخت گیری

اما شرکت بوئینگ قصد دارد تا با کمک محققان MIT یک سامانه کنترلی یکپارچه طراحی کند تا با کمک آن هدایت این هواپیما به صورت کاملا خودکار و مستقل انجام شود.

تنها پس از دو سال از توسعه، فانتوم ری سیستم هوابرد بدون سرنشین (UAS) در مراسمی در سنت لوئیس در 10 ماه مه 2012، پرده برداری شد. "دنیس مویلنبرگ"، مدیر عامل شرکت بوئینگ گفت:فانتوم ری میزبان از گزینه ها برای مشتریان ما را به عنوان بستر آزمون فن آوری های پیشرفته، از جمله، هوش، نظارت و شناسایی را ارائه می دهد، سرکوب دفاع هوایی دشمن، حمله الکترونیکی و سوخت گیری مستقل هوایی - امکانات تقریبا بی پایان این پرنده است.

مراسم رونمایی از فانتوم ری
مراحلی از مونتاژ این پهپاد در یکی از فرودگاه های امریکا و نوع ماده به کار رفته در ساخت بدنه این پهپاد قابل توجه است به صورتی که هیچ یک از رادارهای تا به حال شناخته شده، قادر به شناسایی آن نیست.

لحضات مونتاژ پهپاد فانتوم ری