ما عادت کردهایم همه چیز را برای ثوابش انجام دهیم. استادی داشتم که میگفت: شما برای فهمیدن بخوانید، ثواب به پای خودش میآید. این بد شده که ما این جور بارآمدهایم. یعنی الان میخواهیم عمره برویم، اولین چیزی که در ذهن خطور میکند ثواب است. اعتکاف میرویم اولین چیزی که خطور میکند ثواب است. اعتکاف فلسفهاش چیست؟ اعتکاف از عَکَفَ مشتق است، عُکوف یعنی یک جا ایستادن. اعتکاف رمزش این است که شما همیشه پیش خدا بمانید. حج هم رمزش همین است. عمره رمزش دور خدا چرخیدن است، اما ما همه را برای ثوابش انجام میدهیم. آن استادم میگفت: اگر آدم در تابستان برای خنک شدن وضو بگیرد وضویش باطل است، اما اگر برای خدا وضو بگیرد هم خنک میشود و هم عملش صحیح است. ثواب ما را بیچاره کرده است.
زیارت جامعه را برای فهمیدن بخوانید. این جملهها عرشی است. اصلاً ببینید «و الرحمة الموصولة» یعنی چه؟ از خدا بخواهید که خدایا! با طهارت باطنی به من بفهمان. برای همین هم هست که علما به شرح زیارت جامعهی کبیره اهتمام ورزیدهاند. من دوست داشتم مرحوم امام راحل یک شرح مینوشتند به زیارت جامعه. زیارت جامعه را علما شرح کردهاند. مرحوم مجلسی اول شرح کرده است، پدر علامهی مجلسی که امامی که باج به فلک نمیداد، در حق او میفرماید: شیخ ارباب معرفت؛ مولانا محمد تقی مجلسی.
شرح دیگری که خیلی ممتاز است، برای آقاسید حسین همدانی درودآبادی است که «الشموس الطالعة فی شرح زیارت الجامعة» نام دارد. ایشان همشاگردی میرزا جوادآقا ملکی تبریزی و از شاگردان ملا حسینقلی بوده است. البته شرح ایشان بسیار مشکل است و اگر کسی عرفان نظری نخوانده باشد، از همه جای این شرح بهرهمند نمیشود.
شرح دیگر «الأنوار اللّامِعَة» برای مرحوم سید عبدالله شُبّر نجفی است که آن هم شرح خوبی است. این کتاب اگر دم دست باشد، برخی از مشکلات را حل میکند.
یک کتاب دیگری که در شرح زیارت جامعهی کبیره از معاصران نوشته شده است، کتاب «ادب فنای مقربان» است از حضرت آیتالله جوادی آملی که امیدواریم ایشان این شرح را به پایان برسانند