عزت ابراهیم، اوائل هفته جاری پس از گذشت بیش از 9 سال زندگی در خفا، ناگهان در مقابل دوربین نشست و بیانیه ای را در حمایت از سلفی گری و وهابیون تندرو منطقه و شاه عربستان سعودی خواند و ضمن حمله به جمهوری اسلامی ایران و شیعیان، از آنچه آن را "انقلاب مردم سوریه" میخواند، تمجید کرد.
از معاونت بعث تا سرکردگی وهابیون
وی پیش از این و پس از سرنگونی صدام، آن گونه که برخی رسانه ها ادعا کردند مخفیانه به مناطق بیابانی سوریه گریخت تا از شر آمریکایی ها در امان باشد. وی سپس با تشکیل جبههای ائتلافی از گروههای تروریستی و شبهنظامی فعال در عراق، بار دیگر به عرصه رسانهها بازگشته بود. در آن زمان، 22 گروه تروریستی فعال در کشور عراق که بیشتر آنها را گروههای بعثی، تکفیری، وهابی و اهلسنت تندرو تشکیل میدادند پنج سال قبل، در یک نشست مخفیانه با عنوان "ائتلاف فرماندهی کل جهاد و آزادسازی، "عزت ابراهیم الدوری" را که آمریکا برای سر وی یا ارائه هر گونه اطلاعات درباره محل اختفایش 10 میلیون دلار جایزه تعیین کرده است به عنوان فرمانده کل نیروهای مبارز در این کشور انتخاب کردند.
در همان زمان یک منبع آگاه عراقی در گفتوگو با هفتهنامه مصری "الوطن العربی" گفته بود: گروههای مقاومت و تعدادی از شاخههای حزب بعث در واکنش به طرح تقسیم عراق به سه منطقه فدرال که از سوی کنگره آمریکا ارائه شده است توافق کردهاند که از اقدام نظامی ِ صِرف، به اقدامات نظامی ـ سیاسی علیه دولت "نوری المالکی" به عنوان دولت شیعی دست نشانده ایران روی آورند. این گروهها با اعلام دولت موقت، "عزت ابراهیم الدوری" نفر دوم در رژیم صدام را به عنوان رئیسجمهور دائمی عراق معرفی کردهاند و تبعیت آنان از وی تا امروز ادامه دارد.
شبکه تلویزیونی "العربیه" نیز با پخش نواری ویدئویی از یک مرد که چهره اش را پوشانده بود، اعلام کرد وی که خود را سخنگوی جبهه جدید معرفی کرده است در این فیلم، خبر تشکیل ائتلاف جدیدی را به رهبری "عزت ابراهیم" اعلام میکند.
چند پایگاه خبری عراقی نیز همزمان از انتخاب الدوری به عنوان دبیرکل حزب سوسیالیست بعث عربی خبر دادند و پیامهای تبریک سران گروههای بعثی و سنی تندرو خطاب به وی را منتشر کردند. حزب سوسیالیست بعث عربی در بیانیه خود با اعلام خبر تشکیل ائتلاف گروههای مقاومت در عراق در جریان کنگره تاریخی مقدماتی این حزب، اعلام کرد: این ائتلاف، ارتشی سرسخت و مجاهد است که آرمان ملیگرایی عربی و همبستگی اسلامی را محور فعالیتهای خود قرار داده است.
این بیانیه از سپهبد ستاد "عزت ابراهیم" به عنوان شخصیتی خبره، برخوردار از حکمت و ژرفاندیشی در امور ملت، میهن و امت نام برد و هدف ارتش تحت فرماندهی وی را "جهاد" و "آزادسازی عراق" اعلام کرد.
تعدادی از 22 گروهی که به این ائتلاف نظامی ـ سیاسی پیوستند عبارتند از جیش الاسلامی عراق، جیش المجاهدین، هیئت دینی جماعت انصار السنة، جیش الفاتحین، جبهه اسلامی مقاومت عراقی (جامع)، جنبش مقاومت اسلامی در عراق، گردانهای ثوره العشرین، جیش الراشدین، جیش المسلمین عراق، جنبش اسلامی مجاهدین عراق، گردانهای جندالرحمن، گردانهای الدعوه و الرباط، گردانهای التمکین، گروه جنگجویان نقشبندیه، گردانهای "محمد الفاتح" و جبهه "الجهاد و التغییر". اکنون در میان این گروه ها، جیش المجاهدین، جماعت انصار السنة و جنگجویان نقشبندیه بیشترین فعالیت را زیر نظر شخص عزت ابراهیم دارند.
روزنامه انگلیسی تلگراف درباره الدوری نوشته است: او نزدیکترین فرد به صدام بود و هم اکنون هم رده نخست لیست عراقی های تحت پیگرد ارتش آمریکا را به خود اختصاص داده و تلاش آمریکاییها برای یافتن وی به حدی بوده که حتی پیش از دستگیری صدام، یافتن عزت ابراهیم برای واشنگتن از اولویت بیشتری برخوردار بود.
عزت ابراهیم کیست؟
عزت ابراهیم الدوری در سال 1942 میلادی در روستای "الدور" واقع در حومه شهر "تکریت" زادگاه صدام به دنیا آمد؛ همان روستایی که صدام، هنگام دستگیری در حفرهای در آن مخفی شده بود. عزت، کودک سرخروی زردمویی که همواره در میان دوستانش مورد تحقیر و تمسخر بود و از کودکی کینه جویی از مردم را سرلوحه رفتار خود قرار داده بود همراه پدر خود به شغل ساده یخفروشی اشتغال داشت.
خانواده او که بسیار فقیر بودند به علت تنگدستی بیش از حد، به بغداد نقل مکان کردند تا پدر خانواده بتواند در تابستان داغ پایتخت، یخ بیشتری بفروشد. عزت به همراه پدر خود، معمولاً در مقابل قبر ابو حنیفه، امام سنیهای حنفیمسلک در منطقه اعظمیه در شمال بغداد میایستاد و در ارهکردن یخها به پدرش کمک میکرد و به قدری به کار خود علاقهمند بود که پس از مرگ پدر نیز به این شغل ادامه داد. عابرانی که در آن هنگام معمولاً از "الرصافه" بغداد عبور میکردند میگویند: «عزت تا پیش از کودتای جولای 1968 میلادی، در همین محله به یخفروشی مشغول بود اما نمیدانیم چه شد که ناگهان وی پس از کودتا، پلههای ترقی را پیمود و در نهایت به یکی از نزدیکان صدام تبدیل شد.»
ارتقای مقام بر اساس ظواهر!
یکیاز دوستانش درباره علت سرعت ارتقای وی در ارتش عراق می گوید: عزت، قد تقریباً بلند و هیکل چهارشانهای دارد و همواره با صدای آهسته و خشن سخن میگوید؛ همه اینها عواملی است که یک فرمانده ارتشی را در میان دیگران برجسته تر می کند. گزارشگر پایگاه اطلاعرسانی وزارت رسانههای کویت نیز در گزارشی ویژه درباره عزت ابراهیم مینویسد: «او همیشه با ریش و موی زرد و طلایی، چهره سرخرنگ و سبیل بلندش شناخته میشده و میشود.» و خبرنگار الشرقالاوسط نیز درباره ویژگی ظاهری او مینویسد: «هر کس او را ببیند، آثار قساوت و خشونت را از چهرهاش در مییابد.» این ویژگیهای ظاهری در حالی است که به عقیده بسیاری، او ذاتاً ارتشی نیست و عملکردش چندان قابل دفاع نبوده است.
دینداری یا ریاکاری؟
او همزمان با فعالیت نظامی و سیاسی، به حلقات و مجلس صوفیان بویژه صوفیه نقشبندیه نیز رفت و آمد میکرد و اگرچه گفته میشود در عمل چندان به مناسک متصوفه پایبند نیست اما همواره اعلام میکند که دین وی، همان طریقت اهل تصوف است. یکی از خبرنگاران روزنامه الشرقالاوسط که از نزدیک درباره عزت ابراهیم تحقیق کرده است می گوید او مسؤولیت اصلی سیاستگذاریهای دینی را در دولت صدام بر عهده داشت.
یکی از دوستان الدوری که اکنون فرماندهی یکی از گروههای تروریستی بعثی عراق را بر عهده دارد هم در نامهای که با هدف درخواست از وی برای پذیرش مسؤولیت تشکیل ائتلاف گروههای سنی عراقی علیه شیعیان و غربی ها نگاشته تأکید کرده است: «به خداوندی خدا سوگند، تو همانگونه که فرزندان نجیب ملت عراق و غیورمردان امت اسلامی میشناسند پایبند به مبادی ملی و دینی هستی. همه ما میدانیم که تو مردی متعبد و اهل نماز هستی و شبهای خود را همانند سلف صالح خود، با تلاوت قرآن، شبزندهداری و ذکر و تسبیح به صبح میرسانی.»
یک پایگاه خبری ـ تحلیلی عربی درباره این ویژگی شخصیتی الدوری مینویسد: انتساب وی به صوفیها غیر از انتساب فکری و سلوکی است که صوفیهای مشهور به حلقات صوفیه دارند زیرا صوفیهای اصیل کسانی هستند که در اذکار خود غرق میشوند و تواناییهایی چون عدم احساس درد از فرو رفتن خنجر به بدن، مقابله با برقگرفتگی، بازی با مارهای افعی و دیگر ویژگیهای اینچنینی را دارند که عزت از آنها بیبهره است اما باید اعتراف کرد که در میان تمامی سران بعثی عراق تنها دو نفر بودند که واقعاً به مسائل روحی، ایمان داشتند و تناقضی بین آموزههای حزبی خود با احساسات روحی و دینیشان نمیدیدند؛ یکی "احمد حسن البکر" دبیرکل اسبق حزب بعث بود که حتی بعد از فرارش به نزد مشایخ و تکایا رفت و آمد داشت و اگرچه مشهور بود که تظاهرهای دینی وی تنها پاسخی به مخالفان دینستیزش بوده اما در عین حال شایع بود که برای کاروانهای عزدارای محرم و حرم حضرت ابوالفضل(ع) و کرامات ایشان، احترام خاصی قائل بوده و با توجه به کرامات و شفای بیماران که از حرم این امامزاده مشاهده شده، به نام ایشان سوگند میخورده است؛ و نفر دوم نیز "عزت ابراهیم" است که به تصوف و اعتقادات آنها باور دارد.
یک پایگاه اینترنتی وابسته به یعثیهای عراق نیز تأکید دارد که عزت الدوری از "بیت العباسیین" و از نسل خاندان عباسی است. خود او هم در پیام تسلیتی که به مناسبت اعدام صدام صادر کرد و فایل صوتی آن با صدای خودش در وبگاههای گروههای تروریستی عراق بطور گسترده در دسترس هواداران صدام و بعثیها قرار گرفت، از خود با لقب "المعتز بالله" که لقب یکی از خلفای عباسی است یاد کرد. صدام نیز با توجه به رویکرد دینی الدوری، در زمان ریاستجمهوری خود، بیشتر وی را برای حضور در نشستها و همایشهای اسلامی و عربی به جای خود اعزام میکرد.
عشق دوطرفه!
عزت ابراهیم پس از بر عهده گرفتن مناصب متعدد در حزب بعث و دولت پس از کودتای جولای 1968 از جمله وزارت کشاورزی و وزارت صنایع، به مراتب بالای سیاسی در این حزب رسید و به عنوان معاون صدام در ریاست شورای رهبری انقلاب و نفر دوم حکومت عراق انتخاب شد.
روزنامه الشرقالاوسط درباره علت انتخاب وی به این دو منصب از سوی صدام مینویسد: هنگامی که از رئیسجمهور معدوم عراق پرسیده شد راز انتخاب عزت ابراهیم به این مناصب چیست او با صدایی بلند و لحنی نیشدار جواب داد: «انتخابش کردم زیرا او یک بت است.» این علاقه و احترام، موضوعی یکطرفه نبود بلکه دو جانبه بود؛ تا جایی که عزت ابراهیم در مقالهای که در سال 1985 میلادی در روزنامه بعثی "الثوره" به چاپ رساند، درباره سرور خود، صدام نوشت: «اگر محمد(ص) خاتم الانبیاء نبود قطعاً میگفتیم که تو خاتم الانبیاء هستی!» در ادامه این سیر صعودی در دستگاه رژیم بعث عراق، دختر عزت ابراهیم نیز با "عدی" پسر صدام ازدواج کرد اما این ازدواج دیری نپایید که به جدایی کشید.
شیعهستیزی با جنایات جنگی!
روحیه خشن نظامی الدوری همواره زبانزد مردم عراق بود و شیعیان جنوب، او را با شکنجههای وحشیانه و افراطی و کشتارهای وسیع به یاد میآورند. در جریان جنگ خلیج فارس در سال 1991 میلادی، روزنامه نیویورکتایمز اعلام کرد الدوری به کردهای عراق هشدار داده که اگر بخواهند برای حکومت مرکزی دردسر بیافرینند خاطره حملات شیمیایی به حلبچه در سال 1988 میلادی که به کشتار هزاران کُرد انجامید، دوباره زنده خواهد شد. او خود در قلع و قمع انتفاضه شعبانیه در همان سال که از سوی شیعیان و کردها سازماندهی شده بود حضور فعال داشت و در طول جنگ عراق با ایران نیز بر بکارگیری سلاحهای شیمیایی و نیز و نیز فرایند تبعید و اعدام ساکنان شیعه جنوب، از نقش ویژهای برخوردار بود.
الدوری در سال 1999 میلادی برای درمان بیماری سرطان خون (لوسمی) به اتریش رفت اما مجبور شد بسرعت به بغداد برگردد زیرا اطلاع یافت که پلیس بینالملل قصد دارد وی را به علت ارتکاب جنایات جنگی و جرایم ضد بشری دستگیر کند. در سال 2002 میلادی که صدام بهعنوان تنها نامزد انتخابات ریاست جمهوری، با 100 درصد آرا انتخاب شد، الدوری مسؤولیت اعلام این خبر را بر عهده گرفت و آن را یک دموکراسی بینظیر خواند.
عزت؛ فرمانده تروریست های سلفی منطقه
آمریکاییها هنوز هم معتقدند عزت ابراهیم الدوری، علاوه بر فرماندهی کل گروههای شبهنظامی و تروریستی در داخل عراق، هماهنگی با گروههای خارج از این کشور را که عناصر خود را برای انجام عملیاتهای تروریستی به داخل عراق اعزام میکنند بر عهده دارد. ارتش آمریکا بارها ابراز عقیده کرده است که الدوری، هواداران رژیم سابق و شبهنظامیان وابسته به القاعده در عراق و انصار الاسلام را گرد آورده و به سازماندهی آنها در سطح منطقه پرداخته است. به گفته فرماندهان ارتش آمریکا، وی از طریق ساختارهای درونسازمانی و عملیاتی، با "اسامه بنلادن" سرکرده شبکه تروریستی القاعده در ارتباط بوده است.
عده بسیاری از جمله "جلال طالبانی" رئیسجمهوری عراق معتقدند که وی در یمن به سر میبرد. یک پایگاه خبری یمنی نیز با تأکید بر حضور عزت ابراهیم در یمن و با اشاره به روابط دیرینه وی و صدام با ژنرال "علی عبدالله صالح" که سالها عضو حزب سوسیالیست بعث عربی یمن بوده است، از اختفای وی در این کشور خبر داده اند.
"ایاد علاوی" نیز در گفتوگویی تفصیلی با روزنامه الشرقالاوسط، درباره شایعاتی که مبنی بر دیدارهای وی با الدوری منتشر شده است، تصریح کرد، البته دیدار مستقیم نبوده بلکه غیرمستقیم با سران بعثی آن هم در حضور طرف سوم آمریکایی، دیدار داشتهام.
اکنون با توجه به اعلام موجودیت تشکیلات جدید عزت ابراهیم و تشکیل ائتلاف جهاد و آزادسازی عراق و حمایت آشکار وی از تحرکات شورشیان سلفی در سوریه، انتظار میرود وی بار دیگر رسانه ای شده و خود را به عنوان یک عنصر فعال در تحولات جاری در منطقه جا بزند.
اکنون ناظران جهان عرب با توجه به فرایند سیاسی جاری در عراق، شکاف در نهاد ریاست جمهوری و فرار طارق الهاشمی به عربستان سعودی و خلئی که غیبت وی برای اهل سنت عراق در حاکمیت پدید آورده است؛ انتظار تحولی نظامی یا تروریستی در حد کودتا را مطرح و از عزت ابراهیم به عنوان رئیس آینده عراق یاد میکنند؛ موضوعی که هفتهنامه "الوطن العربی" از آن با عنوان "سورپرایز احتمالی" نام برده است.