شور و هیجان همیشگی اسفندماه که از سر نزدیکی عید در رگ سرزمین مان جاری است، امسال و این روزها به مراتب مضاعف شده است.
همهاش از سر انتخاباتی که تا دو سه روز دیگر تکلیف 290 صندلی قانونگذاری نظام را برای دور نهم مشخص میکند. پوسترهای انتخاباتی شهر را رنگی کردهاند و مردم در جمعهایشان از کاندیداهایشان حرف میزنند. از اینکه به چه کسی باید رأی داد و مستقیماً هم سر مصادیق بحث میکنند. اینجا اما نمیشود و درست هم نیست سر مصادیق بحث کرد اما میشود شاخصهای انتخاب اصلح را بررسی کرد. آنچه هم که برای درآوردن این شاخصها پیش روی ماست، نظرات حضرت امام (ره) و آقاست که اگر خوب توجه کنیم، همه آنچه که باید را، پیش رویمان میگشاید. این نوشتار نگاهی به برخی از این شاخص دارد.
متدین و متعهد به موازین اسلامی
اینکه میگوییم متدین و متعهد به موازین اسلامی باشد، منظورمان فقط این نیست که مسلمان باشد، بلکه اسلام جاری و ساری در روند روزمره زندگیاش باشد و خود را در هر حالی متعهد به اجرای قوانین آن بداند. انسان متدین، نمایندگی را امانتی از سوی مردم دانسته و به آن خیانت نخواهد کرد. آقا میفرمایند: رکن اصلى، تدین است؛ یعنى اعتقاد به اسلام و به اصول و پایههاى دینى و عامل بودنِ به اینها. این، اساس قضیه است. نمایندهاى که متدین باشد، شما خاطرتان جمع است که خیانت نخواهد کرد، کار خلاف نخواهد کرد، حتى کوتاهى و سستى نخواهد کرد. نماینده متدین، هر یک ساعتى را که بخواهد غیبت کند و در مجلس نباشد، احساس مىکند این خلاف شرع است و چون متدین است، این خلاف شرع را انجام نمىدهد. نماینده متدین، از تریبون مجلس براى گفتن سخن ناحق استفاده نمىکند. نماینده متدین، مصالح انقلاب و کشور را بر مسائل شخصى یا گروهى، مقدم مىداند. تدین، این خصوصیات و این خواص مهم را دارد. اگر این شرط را بتوانید تأمین کنید و نماینده متدین را انشاءالله پیدا و انتخاب کنید، آن جهات بعدى قابل تأمینتر است.
اینکه این تدین را از کجا میشود دریافت هم کم و بیش از میان ملاکهای بعدی مشخص میشود.
مردمی و خدمتگزار و دلسوز قشر محروم
باید کسی را انتخاب کرد که خود را از مردم بداند و در واقع هم از میان همین مردم برخاسته باشد و پس از رأی آوردن هم خود را نماینده مردم بداند. حضرت امام بیانی دارند که حاکم باید مردمی باشد، خودتان را حاکم مردم ندانید، خدمتگزار بدانید. و در جایی دیگر: باید برای این پا برهنهها و مستضعفین که در طول تاریخ به استضعاف کشیده شده بودند و اینها را حساب نمیآوردند کار کنید؛ فشار انقلاب روی دوش محرومین بوده و همینها هستند که الان هم نظام را حفظ میکنند.
کسی اگر از بین همین مردم انتخاب شد و پس از نماینده شدن هم نماینده همین مردم ماند، یقیناً خود را خدمتگزار مردم خواهد دانست.
آقا میفرمایند: نماینده باید دلسوز مردم - بخصوص طبقات محروم - باشد و براى آنها کار و فکر کند.
عدم اشرافیگری و ضدیت با فساد
طبیعتاً وقتی قرار است نماینده مجلس به فکر محرومین باشد و برای آنها کار کند، نمیتواند خود در اشرافیت و تجملات زندگی کند؛ هر چند که آنچه دارد، همه از حلال باشد. مقام معظم رهبری میفرمایند: وقتى من و شما زندگىمان را زندگى رفاهطلبانه و اشرافى قرار بدهیم، مردم از ما یاد میگیرند. هرچه میتوانید در کشور ثروت تولید کنید، اما خودتان نه؛ مسئولان لااقل تا وقتى مسئولند، به زندگى رفاهطلبى رو نکنند. و در جایی دیگر: مسئول نظام جمهورى اسلامى حق ندارد به اعیان و اشراف و پولدارها نگاه کند و زندگى خود را با آنها بسنجد.
رفاه زدگی بین مسئولان و عادت به زندگی اشرافی، چیزی است که مردم را هم، اگر داشته باشند به سوی مصرفزدگی و رفاه طلبی میکشاند و اگر نداشته باشند، به یأس و ناامیدی از انقلاب اسلامیای که مسئولانش در رفاه هستند و مردمانش. . .
نگاهی به کیفیت و کمیت تبلیغات انتخاباتی هم میتواند گاهی در شناخت اشرافی بودن یا نبودن یک کاندیدا مؤثر باشد. بریز و بپاشهای خارج از قاعده در تبلیغات، نشانی از اشرافیگری است.
از سویی مسئول در جمهوری اسلامی باید اهل ضدیت و مبارزه با فساد باشد. با اغماض از کنار فساد و تبعیض گذشتن یا سکوت در برابر آنچه از فساد در مجموعه هایی که مجلس باید ناظر بر آن باشد، نمیتواند در شأن یک نماینده مجلس در جمهوری اسلامی باشد. لازم است مردم در انتخابات مواضع و عملکرد گذشته و حال افراد را مورد بررسی قرار دهند و دقت کنند که کاندیدایشان در مقابل فساد چه موضعی دارد. حضرت امام تأکید داشتند که مسئولان جمهوری اسلامی باید نسبت به چگونگی هزینه بیت المال حساس باشند.
شجاع و انقلابی
کاندیدایی که قرار باشد از اعلام مواضع حقیقیاش بترسد یا در برابر کوچکترین فشار و تهدیدی کوتاه بیاید و پا بر حق بگذارد، شایسته نیست که در پست نمایندگی مجلس قرار بگیرد. چه آنکه این نماینده قرار است وکیل مردم باشد و وکیل ترسو که زود از میدان مبارزه به در رود، شایسته این وکالت نیست. حضرت امام در مورد این ویژگی مسئولان میفرمایند: تزلزل در تصمیم، کارها را شکست میدهد و این امری است که باید توجه داشت که نماینده مجلس علاوه بر وظیفه وضع قوانین که خود قاطعیت و شجاعت ایستادگی در برابر کسانی را میخواهد که به دلیل منافع شخصی یا گروهی با قوانین تامین کننده منافع ملت مخالفت میکنند، قرار است ناظر بر عملکرد مسئولان باشد و طبیعتاً این نظارت نیاز به شجاعت دارد. حضرت آقا نیز میفرمایند: نماینده باید شجاع باشد. شجاعت در مقابل دشمن، شجاعت در مقابل باطل، شجاعت در پذیرش حرف حق.
علاوه بر این شاخصه ها، باید موارد دیگر، همچون رعایت اخلاق انتخاباتی، عدم تخریب رقبای انتخاباتی، عدم بیان وعدههای غیرواقعی، داشتن بینش و اطلاعات سیاسی داخلی و بینالمللی، داشتن تخصص و دانش لازم و. . . را نیز مورد توجه قرار داد.