امام راحل علیه الرحمة همیشه دو ساعت قبل از اذان صبح براى نماز شب و دعا آماده بود از سرمایه هایى که براى نماز شب داشت گریه زیاد بود بطورى که دستمال هاى اشکش چنان خیس مى شد که آنها را عوض مى کرد و دستمال دیگرى برمى داشت.

کسانی که فکر می کنند علمای بزرگ و برجسته ما به خاطر علمشان به جایی رسیده اند، سخت در اشتباهند. علم هم یک کارد دو لبه است.

همانطور که با یک کارد می توان انسانی را مرگ نجات داد و با همین وسیله می توان جان کسی را از کالبد روحش جدا کرد، علم هم همین گونه است.

 اگر در دست انسان مهذب و پاکیزه بیفتد، روح مردم را از منجلاب و آلودگی بیرون می کشد و راه نجات را به آنها نشان می دهد.

اما همین علم اگر به دست کسی بیفتد که خودش را نساخته و تهذیب نکرده، نه تنها مردم را نجات نمی دهد بلکه باید ترسید که دین مردم را نگیرد.

بسیاری از عوام  با برخوردهای برخی از علما، دین گریز می شوند و این یک آفت بزرگ است. همانطور که امیرالمومنین علی علیه السلام می فرماید: لغزش عالم مانند شکستن کشتی است که هم خودش غرق می شود و هم  دیگران را غرق می کند. (1)

آن چه که علمای ما را به جایی رسانده علاوه بر تلاش و کوشش و علم و تحصیل، تقوا و خدا ترسی است که این دو مانند بال یک پرنده اند و برای پرواز به هر دوی آنها نیاز است. عالمی که تقوا ندارد به مراتب خطرناکتر از زاهدی است که علم ندارد.

جناب استاد محسن قرائتى (در تلویزیون جمهورى اسلامى شب هفده رمضان سال 1414 هجرى قمرى ) از قول مرحوم سید احمد خمینى چنین نقل کردند:

امام راحل علیه الرحمة همیشه دو ساعت قبل از اذان صبح براى نماز شب و دعا آماده بود از سرمایه هایى که براى نماز شب داشت گریه زیاد بود بطورى که دستمال هاى اشکش چنان خیس مى شد که آنها را عوض مى کرد و دستمال دیگرى برمى داشت .

در مصیبت اهل بیت علیه السلام نیز بسیار اشک مى ریخت خطیب توانا آقاى کوثرى خدمت آقا مى رسید و شروع بخواندن اشعار در مصیبت مى کرد امام با صداى بلند گریه مى کرد. بسیار رقیق القلب و اشک ریز بود و شدت ولایت و محبت را به معصومین علیه السلام داشت .(2)

در کتاب سیماى فرزانگان (3) از قول فرزند اما خمینى مى نویسد:

1. شبى که با امام ار پاریس عازم ایران بودیم ، امام در هواپیما براى نماز شب برخاستند و چنان مى گریستند که خدمه ایرفرانس تعجب کرده بودند شنیدم که پرسیده بودند: آیا امام از چیزى ناراحت هستند؟ من گفتم که کار هر شب امام است .

2. وقتى امام را از قم مى بردند براى زندان (در عصر طاغوت ) امام با حالتى نماز شب خوانده اند که یکى از همراهان مثل اینکه سرگرد عصار بود بعدا به من گفت که ما تحت تاءثیر شدید نماز امام واقع شدیم و یکى از ما تهران گریه کرده بود.

3. روزى که از نجف عازم کویت شدیم از صبح ساعت 4 حرکت کردیم شاید هم زودتر. بعد از آن همه گرفتاریها ساعت 12 و شاید بیشتر سرانجام امام در هتل بصره استراحت کردند دو ساعت نخوابیده بودند که ساعتشان زنگ زد و بیدار شدند و نماز شب خواندند و بعد هم نماز صبح ...

اینهم شنیدن است در نماز شب : حاج سلیمان خان قاجار یکى از حکام سبزوار این داستان را از یکى از فرمانداران سابق اصفهان نقل کرد:

یکى از کنیزان منزل حاکم اصفهان فرار کرد و به منزل عالم ربانى سید محمد باقر شفتى پناهنده شد. بعد از چند روز سید شفت آن زن را بهمراه نامه اى به حرمسرا فرستاد.

 در نامه نوشته بود: بخاطر من از گناه این زن بگذر در صورتى که گناهکار باشد. خواهش ‍ مى کنم به خدمتکاران و نگهبانان سفارش کنید او را اذیت نکنند.

فرماندار اصفهان گفت از کنیز پرسیدم در این چند شبانه روز که در خانه سید بودى چه دیدى ؟

گفت این آقا شبها دیوانه است و روزها عاقل . پرسید چطور؟!

جوابداد نیمه شب در داخل حیاط مثل ابر بهار اشک مى ریزد و به نماز مشغول مى شود گاهى در حال گریه بر سر خود مى زند اما صبح که مى شود عبا و عمامه مى پوشد و بصورت یک دانشمند موقر و متین بکار مردم و امور لازم مى پردازد. (4)

علامه طباطبایى صاحب تفسیرالمیزان (رضوان الله علیه ) مى گوید هنگامى که در اوایل جوانى براى تحصیل در نجف مشرف بودم ، گاهگاهى خدمت آیة الله قاضى که از علماى بزرگ و مدرس حوزه بد مشرف مى شدم زیرا ایشان از بستگان ما بودند و صله رحم نیز ایجاب مى کرد خدمتش برسم .

یک روز جلو در مدرسه اى که مرحوم آیه الله قاضى از آنجا مى گذشت ایستاده بودم . همینکه ایشان آمد بمن نزدیک شد و دست خود را روى شانه ام گذاشت گفت : یا بى ان ترید الدنیا فصل صلوة اللیل و ان ترید الاخرة فصل صلوة اللیلپسرم اگر دنیا مى خواهى به نماز شب بپرداز اگر آخرت مى خواهى نماز شب بخوان .

این سخن اثر عمیقى در روح من گذاشت از آن وقت بعد از مراجعت به ایران پنج سال تمام ملازمت خدمت این استاد ارجمند را اختیار کردم در شب و روز و از کمالات روحى ایشان بهره ها بردم .(5)

آیه الله العظمى شیخ محمد على اراکى نقل کرد سید محمود خوانسارى خطیب معروف مشتاق بود نماز شب آیه الله نورالدین عراقى را از نزدیک مشاهده کند زیرا شنیده بود ایشان در نماز شب گریه زیادى دارند اتفاقا مرحوم عراقى گروهى از مومنین را ماه رمضان به صرف افطار دعوت کرد که یکى از دعوت شده ها همین آقاى خوانسارى بود که مشتاق دیدن نماز شب آقا بود.

گفت وقتى افطار صرف شد و همه رفتند من از جا حرکت نکردم . مرحوم عراقى وقتى دید من نشسته ام به خادم خود گفت دو دست لحاف بیاور تا بخوابیم یکى را به من داد و دیگرى را خودش خوابید، سعى کردم هنگام نماز شب ایشان بیدار باشم .

 نیمه شب دیدم از جاى حرکت کرد و خارج شد وضو گرفت و شروع به نماز کرد خیال مى کرد من خوابیده ام همین که رسید به کلمه ((العفو)) و تکرار نمود چنان بشدت گریه مى کرد که از شدت گریه گلوگیر شده بود.

آیه الله اراکى فرمودند ایشان در مورد مرثیه امام حسین و ائمه علیهم السلام نیز بشدت گریه مى کرد من خود شاهد بودم در دهه اول محرم که در منزل خودشان روضه داشتند از اول آفتاب تا ظهر با اینکه منبریهاى متعدد یکى پس از دیگرى به فیض مى رساندند و مردم جمعیت زیادى را از اراک و جاهاى دیگر را در این مجلس تشکیل مى دادند.

از اول مجلس تا آخر آن در مقابل ایشان چد دستمال براى اشک مى گذاشتند که پیوسته از کثرت گریه آنها را عوض مى کرد. در روز عاشورا گریه بسیار بسیار زیادى داشت و به تمام معنى بکاء بود.(6)

منابع:

1- حکمت 947 نهج البلاغه

2- نقل از قصص و خواطر ص 88

3- سیماى فرزانگان ص 220 نقل از فرازهاى از ابعاد...

4- قصص و خواطر ص 168 به نقل از قصص العلما ص 137

5- مهر تابان ص 16

6- قصص و خواطر ص 496