.jpg)
احکام اوّلیه احکامی است که موضوع آنها عناوین اوّلیه است و احکام ثانویه به احکامی می گویند که متعلّق آنها موضوعات عناوین ثانویه است مثلا این که وضو واجب است، حکم اوّلی است، ولی این که وضوی ضرری یا وضوی حرجی واجب نیست، از احکام ثانویه است. «لا ضرر» و «لا حرج» دو قاعده است که احکام اوّلیه را مقیّد می سازد یعنی مثلا واجب بودن وضو مطلق است و هم هنگام حرج و ضرر و هم دیگر هنگامها را شامل است. دلیل نفی ضرر و حرج، این حکم را مقیّد می کند به گونه ای که حرج و ضرر در آن نباشد.
در پاره ای موارد، احکام ثانویه با ولایت فقیه ارتباط می یابد مانند آن گاه که شخصی املاکی دارد و از این رو، تصرّف در ملکش بر هر کسی بدون رضایت او حرام است، ولی ممکن است ولّی فقیه بر اساس ولایتی که دارد در صورت اضطرار اجازه دهد که در مال او بدون رضایت تصرّف کنند، یا شخص محتکر را وادارد که به قیمت عادلانه جنس خویش را در اختیار عموم بگذارد
